ADNAN KALKAN

MADDE BAÐIMLILIÐI DAHA KAÇ CAN ALACAK

• admin
• 04 Þubat 2025
• Yazar
• 3498 Görüntüleme

Madde baðýmlýlýðý son zamanlarda nice gencimizin hayatýný karartmaktadýr. Gençlerimize biyolojik, psikolojik ve sosyal alanda zarar vermektedir.

Madde Baðýmlýlýðý Daha Kaç Can Alacak

Baðýmlýlýk, genellikle bir maddeye karþý geliþen kontrolsüz bir istek ve kullanýmý durduramama durumu olarak tanýmlanýr.

Madde baðýmlýlýðý, ferdin fiziksel ve psikolojik saðlýðýný ciddi þekilde etkileyen, toplumsal düzeni tehdit eden ve aile yapýsýný sarsan önemli bir halk saðlýðý problemidir.

Gençler arasýnda yaygýnlaþan baðýmlýlýk nice gencin ya geleceðini karartmakta ya da intihara kadar sürükleyip hayatýna son vermektedir. Aile, eðitim kurumlarý, STK ve devlete ciddi sorumluluk düþmektedir.

1. Madde Baðýmlýlýðýnýn Sebepleri

Madde baðýmlýlýðý çok yönlü bir sorundur ve birçok farklý sebebe dayanýr. Genel olarak bu nedenleri biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörler olarak üç ana baþlýkta incelemek mümkündür.

           Biyolojik Sebepler
Genetik yatkýnlýk: Ailede baðýmlýlýk öyküsü olan kiþilerde madde baðýmlýlýðýna yakalanma riski daha yüksektir.
Beyindeki ödül sistemi: Madde kullanýmýna baðlý olarak dopamin salýnýmý artar ve beyin ödül mekanizmasýný öðrenerek tekrar madde istemeye baþlar.
Kimyasal baðýmlýlýk: Uzun süre madde kullanýmýna baðlý olarak vücut kimyasal baðýmlýlýk geliþtirir ve kiþi madde almadýðýnda yoksunluk belirtileri yaþar.
          Psikolojik Sebepler
Duygusal boþluk ve depresyon: Kiþinin yaþadýðý stres, kaygý, depresyon ve travmalar madde kullanýmýný artýrabilir.
Düþük özsaygý ve özgüven eksikliði: Kendini yetersiz hisseden bireyler, geçici rahatlama için madde kullanýmýna yönelebilir.
Baþa çýkma mekanizmalarýnýn yetersizliði: Saðlýklý problem çözme becerileri olmayan kiþiler, stres ve sýkýntýlarla baþa çýkmak için maddeye yönelebilir.

         Sosyal Sebepler
Aile içi problemler: Sevgi ve ilgiden mahrum kalan fertler, baðýmlýlýða daha yatkýn hale gelir.
Arkadaþ çevresi ve baský: Madde kullanan arkadaþ gruplarý kiþiyi de maddeye yönlendirebilir.
Medya ve internetin etkisi: Özendirici filmler, diziler ve sosyal medya içerikleri gençleri madde kullanýmýna teþvik edebilir.
Ekonomik sorunlar ve iþsizlik: Maddi sýkýntýlar nedeniyle fertler baðýmlýlýða sürüklenebilir.

2. Madde Baðýmlýlýðýnýn Zararlarý

Madde baðýmlýlýðý, ferdin saðlýðýný, psikolojisini, ailesini ve toplum düzenini olumsuz yönde etkileyen ciddi bir sorundur.

           Biyolojik ve Saðlýk Açýsýndan Zararlarý
Beyin hasarý ve biliþsel bozukluklar (hafýza kaybý, dikkat eksikliði vb.)
Baðýþýklýk sisteminin zayýflamasý (enfeksiyonlara açýk hale gelme)
Kalp ve damar hastalýklarý (kalp krizi riski artýþý)
Solunum sistemi bozukluklarý (akciðer hastalýklarý, KOAH, bronþit)
Karaciðer ve böbrek hasarý
Cinsel iþlev bozukluklarý ve üreme sorunlarý

          Psikolojik ve Ruhsal Zararlarý
Depresyon ve anksiyete bozukluklarý
Paranoya ve halüsinasyonlar (özellikle halüsinojen maddelerde)
Þizofreniye benzer belirtiler
Öfke kontrolü zorluklarý ve saldýrganlýk eðilimi
Ýntihar düþünceleri ve giriþimleri

          Sosyal Zararlarý
Aile içi çatýþmalar ve boþanmalar
Ýþ kaybý ve ekonomik çöküþ
Suç iþleme eðiliminde artýþ (hýrsýzlýk, gasp, þiddet)
Toplumsal güvenlik sorunlarý (uyuþturucu ticareti, çeteleþme vb.)

3. Çözüm Önerileri

Madde baðýmlýlýðýyla mücadelede bireysel, ailevi, kurumsal ve toplumsal çözümler geliþtirilmelidir.

          Bireysel Çözümler
Baðýmlýlýk tedavi merkezlerinden destek almak (psikoterapi, rehabilitasyon, ilaç tedavisi)
Dini ve manevi deðerlere yönelmek (Allah’a tevekkül, sabýr, ibadetlerle ruhu güçlendirmek)
Hobi edinmek ve saðlýklý sosyal çevre oluþturmak
Spor ve fiziksel aktivitelere yönelmek

           Aileye Düþen Görevler
Çocuklarýna sevgi ve ilgi göstermek
Saðlýklý iletiþim kurmak ve destekleyici bir ortam oluþturmak
Rol model olmak (aile bireylerinin zararlý alýþkanlýklardan kaçýnmasý)
Çocuklarý baðýmlýlýða sürükleyen riskleri fark etmek ve önlem almak

         Eðitim Kurumlarýna Düþen Görevler
Madde baðýmlýlýðý konusunda bilinçlendirici eðitimler vermek
Rehberlik ve psikolojik danýþmanlýk hizmetlerini güçlendirmek
Öðrencileri saðlýklý aktivitelere yönlendirmek (spor, sanat, sosyal etkinlikler)

         Topluma Düþen Görevler
Baðýmlýlýðý bir "suç" deðil, "hastalýk" olarak görmek ve baðýmlýlara destek olmak
Toplumda bilinç oluþturacak kampanyalar düzenlemek
Ýbadethanelerde baðýmlýlýk konusunda farkýndalýk oluþturacak sohbetler yapmak

         Sivil Toplum Kuruluþlarý (STK) ve Devlete Düþen Görevler
Baðýmlýlýk önleme projeleri yürütmek ve farkýndalýk oluþturmak
Ücretsiz rehabilitasyon merkezleri açmak ve hizmet kalitesini artýrmak
Uyuþturucu ticaretine karþý caydýrýcý cezalar uygulamak
Gençler için sosyal alanlar oluþturarak saðlýklý yaþamý teþvik etmek 

       Sonuç
Madde baðýmlýlýðý, kiþinin yalnýzca kendisine deðil, ailesine ve topluma da zarar veren ciddi bir hastalýktýr. Baðýmlýlýkla mücadelede, ferd, aile, eðitim kurumlarý, toplum, STK'lar ve devletin koordineli bir þekilde çalýþmasý gerekmektedir. Ýslam'ýn da vurguladýðý gibi, bedenimize ve aklýmýza zarar veren her türlü þeyden sakýnmak bir zorunluluktur. Saðlýklý ve bilinçli nesiller yetiþtirmek için manevi deðerleri güçlendirmek, eðitim ve rehabilitasyon süreçlerini etkin hale getirmek gereklidir.

Bu kapsamda, toplum olarak sorumluluk almak ve baðýmlýlýkla mücadelede daha aktif rol oynamak hayati bir öneme sahiptir. Nitekim nice gencimiz uyuþturucu baðýmlýlýðý sebebiyle periþan olmaktadýr. Bu konuda daha fazla genç araya gitmeden her sorumlu sorumluluðunu yerine getirmelidir. Þartlar her çocuk için ayný tehlike konumundadýr. Bu gün onun çocuðunun uyuþturucu ile hayatý kaydý, yarýn sýra sende olmadýðýný nereden biliyorsun?