ADNAN KALKAN

EKRAN MUHAKEMEYÝ ZAYIFLATTI; DÝN, AHLAK VE NAMUS ÇÖKTÜ

• admin
• 23 Haziran 2025
• Yazar
• 1215 Görüntüleme

Mantýk muhakemenin çökmesiyle beraber din, ahlak ve namus kavramlarý da çöktü. Çýplaklýk medeniyet misali anlaþýldý. Ýnançsýzlýk meziyet gibi yansýtýldý.

Modern çaðýn insaný, aklý ekranlara kiraya vermiþ durumda. Düþünmek yorucu geldiði için, hazýr fikir paketlerine sarýlýyor. Sonuç: sorgulamayan, sorgulanamayan, muhakeme edemeyen, mantýk zincirleri kopmuþ bir nesil… Ve bu zincir kopunca sadece düþünce deðil; din, ahlak, namus gibi insanlýðýn asli deðerleri de darmadaðýn oldu.

Dijital oyun ve sosyal medya, prefrontal beyin lobunu zayýflattý; mantýk muhakeme çökertildi

Beynin karar verme merkezi olan prefrontal korteks, insaný insan yapan yapýdýr. Ýrade, dikkat, muhakeme, akýl yürütme bu merkezde þekillenir. Ancak ne yazýk ki dijital oyunlar, sosyal medya akýþý ve algoritmik baðýmlýlýk döngüsü, bu bölgeyi adeta felç etti.

Çocuklar artýk 5 yaþýndan itibaren parmaklarýný deðil, akýllarýný kaybediyor. Ergenler saatlerce TikTok’ta video izliyor, ama beþ dakikalýk bir tefekküre, okumaya hatta dinlemeye tahammül edemiyor. Oyunlarda karar deðil refleks var. Hikmet deðil heyecan var. Düþünce deðil, dürtü var.

Mantýk, muhakeme, karar verme ve irade çökünce; din, ahlak ve namus da çöktü

Muhakeme edemeyen bir zihin, doðru ile yanlýþý ayýrt edemez. Hak ile batýl arasýnda seçim yapamaz. Aklýný kullanmayan, hevasýna uyar. Bu yüzden günümüz gençliði inancýný ekran rüzgârýna kaptýrdý. Deðerlerini modaya feda etti. Ýradenin yýkýmý, karakterin ve þahsiyetin yýkýmýdýr.

Aklýný iþletmeyenler, vahyi anlayamaz. Kur’an, akla hitap eder. Ýslam, tefekkürle inþa olur. Ama zihin uyuþmuþsa, din de þekle indirgenir, ruhsuz bir forma dönüþür. Ahlak, sadece kelimede kalýr. Namus, içi boþ bir nostaljiye döner.

Açýklýk yerini çýplaklýða býraktý

Kavramlar tersyüz edildi. Eskiden “açýklýk” denilince baþörtüsü yokluðu anlaþýlýrdý. Bugünse vücut hatlarýný sergilemek, mahremi ifþa etmek “özgürlük” zannediliyor. Çýplaklýk, moda adý altýnda yüceltiliyor. Ne göz mahremi kaldý, ne gönül huzuru... Sokaklarda yatak odasýnda giyilmeyecek elbiseler giyiliyor.

Gencecik kýzlar, kendini beðendirmek için daha fazla açýlýyor. Çünkü anlamdan kopan her ruh, görünerek var olmaya çalýþýr. Oysa hakiki deðer, örtünmekte, korunmakta, korunmaya deðer olmaktadýr. Tarih boyunca köleler açýk, soylular çýplak gezmiþtir. Modern çaðda açýk saçýklýk yani çýplaklýk soyluluk gibi algýlanýyor. Deðerli varlýðýný kimse ulu ortada býrakmýyor ama en deðerli olan beden dýþarý atýlýyor. Mantýk muhakeme çökünce deðer anlayýþý da çökmüþ oluyor.

Deizm ve ateizm gençler arasýnda arttý

Dijital kuþatma sadece bedenleri deðil, inanç dünyasýný da hedef aldý. Son yýllarda özellikle deizm, ateizm ve agnostisizm gibi inançsýzlýk akýmlarý, ortaokul çaðýndaki çocuklara kadar indi. Çünkü bu çocuklar anlam, amaç, varoluþ ve deðer sorularýný kendilerine soramýyor. Muhakeme edemeyince ve akýl yürütülemeyince inanç sistemi de çöküyor. Bunca delile raðmen “var olan yaratýcýyý yok sayýyor, yokluk ispatlanamamasýna raðmen haþa yaratýcýnýn yokluðunu savunuyor.”

Dijital içerikler “eðlence” maskesiyle hiçlik felsefesi pompalýyor. “Aný yaþa”, “boþ ver”, “sen deðerlisin, çünkü öylesin” gibi içi boþ mesajlar, onlarý sahte bir mutluluða sürüklüyor. Oysa gerçek mutluluk ve hatta huzur, hakikatin izini sürmekle baþlar. Hakka ulaþmakla nihayet bulur.

Gerek þahsi gerek toplumsal ahlak çöktü

Bireysel ahlak, toplumsal vicdanýn temelidir. Ama þahsiyet inþa edilmezse, toplum bina edilemez. Þahsî menfaatin kutsandýðý, fedakârlýðýn küçümsendiði, hayânýn hor görüldüðü bir çaðdayýz. Bu çaðda insanlar deðil, maskeler konuþuyor.

Toplumun yapýtaþý olan aile çöktü. Evler otel oldu. Eþler yabancýlaþtý. Çocuklar baþýboþ kaldý. Bu çöküþ sadece bireysel deðil; ayný zamanda medeniyetimizin ruhunu da eritti.

Yeniden toparlanma yolu, dijital ve sosyal ekrandan toplumsallýða geçiþtir

Bu gidiþ durdurulamaz mý? Elbette durdurulur. Ancak ilk adým, ekranlardan uzaklaþmakla baþlar. Toplumsallýk, ferdi hem denetleyen hem destekleyen bir güçtür. Komþuluk, mahalle kültürü, cemaat bilinci, akraba iliþkileri yeniden ayaða kaldýrýlmalýdýr.

Gençler yalnýzlaþtýkça içine kapanýyor. Ama dijital mahremiyet deðil, dijital yalnýzlýk var. Sanal sosyal baðlar, gerçek hayatý taþýyamaz. Gerçek baðlar, gerçek yüzlerle, gerçek kalplerle kurulur. Sanalla deðil.

Aile baðlarý güçlendirilmeli