FURKAN YILMAZ ALTINÖZ

ZEKAT VERME SORUNU

• admin
• 17 Mart 2025
• Yazar
• 4899 Görüntüleme

ZEKAT VERME SORUNU

Furkan Yýlmaz ALTUNÖZ

 

Toplumda etkin olmayan Ýslam. Birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Ýslam’ýn toplumsal rolü için yasalarla korunmasý lazým. Hukuk kurallarýndan bahsetmiyorum. Ýslam’ýn bireye ve topluma yüklediði ibadetlerden söz ediyorum ki bunlardan biri Zekat ibadetidir.

Zekatýn psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve güvenliliðe katký rolünü anlatmayacaðým. Zekatýn ihtiyaç sahiplerine ulaþtýrýlmasý sorunundan söz ediyorum.  Küçük yerleþim yerlerinde ve taþra kentlerde bu sorun olmayabilir. Ama büyük kentlerde yani apartmanda oturmakla birlikte birbirlerini tanýmayan insan yýðýnlarýnýn olduðu yerlerde zekat ödemeleri ciddi anlamda sorun oluþturuyor.

Zekat ihtiyaç sahiplerinin hakkýdýr ki bunlarýn baþýnda yoksul kimseler gelmektedir. Ancak metropollerde ya da Ýslami ve insani duyarlýlýðýn azaldýðý veya yok olduðu yerler de kim yoksul kim zengin nasýl bilinebilir ki! Modern Seküler hayat insanlarýn bir araya gelerek dertleþeceði, biliþeceði alanlarý yok etti. Ýslam’ýn önerdiði ve ciddi anlamda toplumsal sigorta görevi üstlenebilecek camiler sosyal hayattan kovulunca mahalleli, semtli ve þehirli insan yalnýz kaldý.

15 Temmuz 2016 dan önce vakýflar, dernekler, cemaatler ve tarikatlar az ya da çok bu iþi üstlenmiþlerdi. Üyeleri yoluyla mahalleyi, semti ve þehri tanýmaktaydýlar. Kim fakir, kim yoksul veya kim ihtiyaç sahibi biliniyordu. Yardým faaliyetleri yapýlýyordu. Ancak 15 Temmuzla birlikte vakýf ve dernekler itibarsýzlaþtýrýldý. Halkýn dernek ve vakýflara güveni en aza indirildi ki bu bir projeydi. Egemenler bunu baþardýlar.

Þimdi zekat verecek kimseler zekatýný kime nasýl versinler ve ulaþtýrsýnlar. Eðer Türkiye Diyanet Vakfý diyecekseniz; bir mahalledeki fakir ve yoksullarý TDV nerden bilecek. Eðer kaymakamlýk aracýðýyla diyecek olursanýz ki bu sorunu kýsmen çözebilir ama tamamen deðil. Çünkü sosyal dayanýþma vakýflarýnýn çalýþma þekilleri farklý.

Bu konuda bana sýkça gelen bir soruyu sizle paylaþmak istiyorum. Herkes baþýný yastýðýn altýna koysun. Soru þu “Hocam zekat ve fitre mi gelinime ya da damadýma verebilir miyim?” Herkes biliyor ki usul ve füruya (anne baba üstsoy ve evlat torun altsoy) zekat ve fitre verilmez. Ancak bu soruyu sordurtan þey nedir? Þu mu? Ýlgili soru sahibinin yakýnlarýna diðer Müslümanlar zekat, fitre ve baþka yardýmda bulunmadýklarý için kiþi kendi yakýnlarýna (usul ve füruna) zekat vermek zorunda kalýyor. Bu ise çok tehlikeli bir sonucu doðurabilir ki sermaye tek elde toplanýr. Tekelleþmeye neden olur. Usul ve füru zengin olmayanlar açlýktan yanlýþa düþebilirler.

Aslýnda bu halin toplumsal bir çözülmenin sonucu olduðu görülmektedir. Yalnýzlaþmak. Yaþamdan kopmak. Diyanet, vakýf ve derneklerin itibarlarý yeniden saðlanmalýdýr. Devlet bu konuda geç kalmadan önlemler almalýdýr. Komþuluk ve mahalle kültürünün yeniden inþa edilmesi önemlidir. Modern hayatýn yalnýzlaþtýrma rolüne karþýlýk camiiler aktif edilmesinin yanýnda devletin toplumsal yapýyý koruma noktasýnda tedbirler almasý gerekmektedir. Bu sorun cami cemaat iliþkisi üzerinden en aza indirilebilir. Bunun için öncelikle çalýþma saatlerinin cami endeksli olmasýný önemli buluyorum.