MEHMET TOPUZ

BÝLGÝNÝN FAY HATTI (1)

• admin
• 16 Ocak 2025
• Yazar
• 4094 Görüntüleme

BÝLGÝNÝN FAY HATTI(1)

Depremlerin fay hattý, fay hatlarýnýn depremler üzerindeki tetikleyici etkisi günlük yaþamýn içerisinde gündemdeki yerini korumaya devam etmektedir.

Depremlerin sadece bir fay hattýnýn varlýðý üzerinden bir anlayýþa tabi tutmak, galiba psikolojik yönünü, beþeri ve ekonomik etkilerini daha ötesi düþünce anlayýþýnýn geliþim aþamalarýný gözden kaçýrmaya neden olabilir. Görmezden gelmek belki problemin kaynaðýndan uzaklaþmaya saðlýklý düþünebilme yetisinin de azalmasýný beraberinde getirebilir bu anlamda.

Fay hattý bir aykýrýlýk durumu deðil elbette dünyada. Dünyanýn varoluþsal anlamda kendi dinamiðidir fay hatlarý. Termal sýcak su kaynaklarýndan tutun, topraklarýn oluþumuna kadar birçok evrede olmasý gerektiði için olan ve bu anlamda gereksizlik ifadesini barýndýrmayan bir jeolojik oluþumdur.

Burada konuþulmasý gerekenin fay hattýnýn varlýðý olduðu kadar elbette sosyo ekonomik koþullara olan etkisi baðlamýnda bilgilendirici çalýþmalarýn yapýlmasý güzel ancak önlemsel anlamda tedbir niteliðinde bireysel çalýþmalarýn yapýlmasý düþünülmesi gereken bir konudur.

Tabi burada bir doðal afet niteliði kazanmasý bu durumun can ve mal kaybýna neden olabilmesiyle ölçülmesi Richter ölçeðinde yer edinmez. Þiddetin deðeri, depremin niteliðini ortaya çýkarabilir; fakat düþünce anlayýþýna yönelik bir etki oluþturamayabilir. Yani mevzu depremin yok etmediði, ihmalkârlýðýn ise yeni bir doðal afet baþlýðý içerisinde yer edinmemiþ olmasýdýr.

Deprem ve düþünce anlayýþý…

Ýhmal, elbette dünya sathýnda bir doðal afet niteliði taþýmasa da sonuçta can ve mal kaybýna neden olabilmektedir. Coðrafi felsefenin birey nezdinde ilk temaþa ettiði yer belki burasý olmayabilir; burasýnýn olmamasý da merkezde olmayacaðý anlamýný taþýmayacaktýr.

Daha öce kaleme aldýðým, “Bilginin Fay Hattý” yazýsýnýn ikincisi olan bu yazý dizisinde bilginin ihmalkârlýðý ya da yalan yanlýþ bilgi ve söylemin depremden daha ötesinde ciddi bir deprem etkisi yaptýðý da bilinen bir gerçektir.

Dikey ve yatay yerleþme þartlarýnýn, yer etütünün yapýlýp yapýlmadýðý, binanýn inþasý sýrasýnda kullanýlan malzemenin niteliðinin tespiti ve bu konuda ciddi denetimlerinin yapýlmasý gerektiði gibi düþünce anlayýþýna sahip olmak yetmez, imarýn birey tekelinde temsilcisi unsurlarýn imar düþünce anlayýþýnýn bütün birimler dâhilinde bir ölçeklendirmeye tabi tutulmasý elzemdir. Ve bu küresel niteliðe sahip bir parametredir.

Yatay yerleþmenin fay hatlarýnýn yaygýn olduðu bir coðrafya da önemi ve önem kelimesinin kavramsal karþýlýðýnýn insana tekabül ettiði bir düþünce anlayýþýna sahip olmak gerektiði tedbirsel anlayýþýn ilk adýmýdýr.

Bilginin fay hattý, bireyin yaptýklarýndan sorumlu olduðu kadar yapmadýklarýndan da sorumlu olduðunu bilmesiyle baþlayacak olan bir süreç gibi durmakta. Yapýlamayan bir duruma yapýlmýþ süsü vermek, malumun ilaný olsa gerek. Ýnþaatýn imar sürecinin bütün detaylarý bu konuda dikkate mazhar olmalýdýr.

Yani insanýn imarý ve þehrin imarý hususunda iki farklý olgunun, depreme dair fay hatlarýnýn kapsam geçerliliði bir düþünce anlayýþýnýn potasýnda erimek zorunda olmasý, afetlerin kaynaðýna dair ciddi bir veri oluþturabilir. Ve kapitalist yerleþim þeklinin, kapitalist bina yapým anlayýþýnýn yýkýma olan etkisini tekrar gözden geçirmek gerektiðini yeniden düþünmeliyiz.

Saðlýcakla kalýn.