MEHMET TOPUZ

KURAKLIK, DEPREM VE SAVAÞLAR

• admin
• 06 Þubat 2025
• Yazar
• 3450 Görüntüleme

KURAKLIK, DEPREM VE SAVAÞLAR

Kuraklýk þartlarý, beþeriyetin yaþam alaný üzerindeki etkisi üzerinden bir kaygý durumu söz konusu iken kar yaðýþýnýn etkisiyle beraber bu kaygý durumu bir nebze olsun azaldý. Kar yaðýþýnýn, tarým faaliyetleri üzerinden bir deðerlendirmeye tabi tutulmasý, yýllýk üretim etkisi ve tarým faaliyeti ile uðraþan vatandaþlarýmýzý da bu anlamda sevindirdi.

Ýklim þartlarý, üzerinde konuþulmasý gereken bir veri olarak gündemdeki yerini korumaya dünya sathýnda devam ediyor. Buzullarýn erimesi, tatlý su kaynaklarýnýn erimeye yüz tuttuðu gerçeði ile yüzleþmenin þimdiden getireceði olumlu ve olumsuz sonuçlarý beþeriyetin gündem maddeleri arasýnda yerini almaya gelecekte de devam edecek gibi durmakta.

Yerel de bu durum bir yönüyle ilginç bir aþamaya tabi durumda… Þöyle þuan emeklilik dönemini yaþayan bireylerin, çocukluk dönemlerinden özlemle bahsettiði yýllar içerisinde kar yaðýþý gerçeðini anlatýrken, bugün yaðan yaðýþ miktarýnýn o yýllara göre daha az olduðundan bahsetmeleri kuraklýðýn ayrý bir boyutunu oluþturmakta. Ve þuan genç yetiþkin nüfus kategorisinde yer alan bireylerin bir nebze o dönemleri az da olsa yaþamýþ olmalarý elbette kuraklýk ve kar yaðýþý hususunda bir kýyasý da beraberinde getirebilmektedir.

Tabi kuraklýk þartlarý ve yaðýþlarýn azlýðý da sonuçta yeraltý su seviyesinin düþmesi ve sulama amaçlý kullanýlan yeraltý suyunun azalmasý, obruklarýn oluþumuna kapý aralamaktadýr. Ve aþýrý su isteði olan tarým bitkilerinin bu anlamda üretimi doðal olarak sekteye uðrayacaktýr.

Depremler…

Depremler üzerine daha önce sosyolojik ve coðrafi anlamda birçok yazý kaleme aldým. 6 Þubatta yaþanan asrýn felaketinde birçok vatandaþýmýzý yitirdik. Vatandaþlarýmýza Allah’tan rahmet, geride kalan yakýnlarýna sabýr diliyorum.

Bugün ise, Batý Anadolu denizinde yer alan adalarda meydana gelen sismik hareketlilik konuyu volkanik faaliyetlere kadar getirdi. Sonuçta dünya bir devinim halinde ve yeni volkanik faaliyetler ve oluþumlarý geçen yüzyýllarda olduðu gibi bugünde gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.

Depremlerden volkanik faaliyetlere kadar konuyu bir yapbozun parçasý þeklinde incelemekte fayda var.

Levha, yani kýta hareketliliðinin manto üzerinde hareket halinde olmasý yanlý basýnçlarýn etkisi ile bir sýkýþtýrma durumuna maruz kalmasý, volkanik alanlarda dalma batma zonu dediðimiz jeolojik hareketlilik ile yeni yüksek daðlýk arazilerin oluþmasýna kadar, yerin iç ýsýsýna baðlý taþlarýn erimesi ile oluþan magmanýn yeryüzüne çýkmasýna neden olabilmektedir.

Asya ve Afrika levhalarýnýn kuzey ve güney yönlü hareketi Anadolu levhasýnda batýya doðru bir ilerlemeyi beraberinde getirebilmektedir. Güneydoðu Anadolu Fay hattýnýn sismik hareketliliði bunu hýzlandýrmýþtýr. Bu sadece bugünün konusu deðil bunu belirtmek isterim; bu konu milyon yýllarý kapsayan bir içeriðe sahip. Araþtýrabilirsiniz.

Ayrýca konudan baðýmsýz gibi gözükse de, savaþlarýn bu süreci özellikle dünya fay hatlarý nezdinde bu durumu hýzlandýrdýðý kanaatindeyim. Dünyanýn neresinde olursa olsun savaþlar sadece beþeriyete zarar vermiyor, dünya üzerinde fay hattýna yapýlan bir saldýrý bir sismik hareketliliðin oluþmasýna neden olabilir. Ve bu fay hatlarý bir ipin parçasý gibi dünya üzerinde süreklilik arz ediyor.

Saðlýcakla kalýn…